Help je? Of sta je ten dienste van je partner?

Door: Arjan Rooyens
Laatste reactie: Ma 4 Jun 18

Helpen of ten dienste staan van je - verstrikking ligt op de loerEr ligt een subtiele grens tussen je partner steunen en ten dienste staan van je partner. Die grens overgaan voelt alsof je in de sloot naast de weg belandt en er niet meer uit komt. Het kan zijn dat je partner over jouw grenzen gaat, maar soms doe je het ook jezelf aan.

"Ik ben een nieuwe partner tegengekomen - die wel ok is. Ik werk eraan, zodat ie beter wordt." - ik herinner de woorden nog en dacht: 'dat gaat vast niet goed.'

Helaas had ik gelijk. Helderziend? Nee, dat niet. Maar op het moment dat de ene partner zegt tegen de ander: "je moet zo worden zoals ik wil dat je bent" krijgt de andere een opdracht waarop hij of zij geen 'ja' of 'nee' meer kan zeggen. Die partner staat dan ten dienste van de ander. En hoe fijn het ook is om je partner te helpen, zodra de vrijwilligheid van helpen weg is, is het benauwend om het te moeten doen.

Die 'vrijwilligheid' is de grens is tussen 'elkaar helpen' en 'ten dienste staan van de ander'. Als je iets niet vrijwillig doet voor de ander dan sta je ten dienste van hem of haar.

Natuurlijk zijn er dingen waar je niet helemaal vrijwillig 'ja' of 'nee' tegen kunt zeggen. Hulp in de zorg voor kinderen bijvoorbeeld. Of als je partner ziek is. Toch zit hier -als het goed is- vanuit jezelf een vrijwillige keuze om het te doen. "Ja, ik wil dit doen, voor jou."

Wat ik vaker zie is een subtiel spel van 'zien' en 'gezien worden', of het zoeken van contact en bevestiging bij elkaar dat niet vrijwillig is.

Een man met narcistische neigingen doet dit bijvoorbeeld. Simpel gezegd moet een narcist altijd horen dat hij of zij geweldig is. Kritiek op een narcist is voor die persoon heel ernstig - dat voelt bijna als levensbedreigend. Narcisten doen daarom alles met veel aandacht en bravoure om te laten zien dat ze er zijn en dat ze het goed doen.

Een vrouw die een narcistische man als partner kiest krijgt daarom een taak opgelegd: zonder woorden zegt die man tegen haar: "Jij moet mij zien en je moet me vertellen dat ik het geweldig doe. Altijd." Dat klinkt en voelt in het begin leuk, maar er komt een moment dat je als vrouw niet de energie hebt om positieve bevestiging te blijven geven. Je wilt even pauze. Maar dat kan niet. Je moet doorgaan.

Samen-zijn gaat op zo'n moment over in afhankelijkheid. En dat is benauwend. Zowel voor degene die geeft en waarvan verwacht wordt dat die door moet gaan, als ook voor degene die ontvang, die de angst ervaart dat het misschien ophoudt.

Afhankelijkheid doe je soms ook jezelf aanSoms doen partners dit ook zichzelf aan: in plaats van dat je uitgenodigd wordt kan het ook zijn dat je jezelf een taak oplegt. Zelfs als je partner daar niet om vraagt.

Twee jaar geleden begeleidde ik een vrouw wiens vader enig kind was. Oma en opa wilde eigenlijk meer kinderen maar na de eerste geboorte ging dit niet meer. Het enige kind, vader, werd als prinsje opgevoed. Hem ontbrak het aan niets, alles werd gedaan voor hem. En omdat hij zo als kind geleerd had dat alles om hem draaide, voedde hij zo ook zijn kinderen op. De vrouw die ik begeleidde was de eerste en oudste van vier kinderen.

Zij moest zorgen voor vader. En later ook voor de kinderen. Nooit is het in haar opgekomen om aandacht voor zichzelf te vragen. En haar twee jongere broers deden vader uiteraard feilloos na. Zij vroegen ook veel aandacht voor zichzelf.

Toen ze 21 jaar was kwam ze een lange, slanke, blonde man tegen. Zeer charmant, intelligent en welbespraakt. Vol leven vulde hij alle stiltes in het leven. En ze vond hem geweldig. En ze deed wat ze gewend was: ze ging voor hem zorgen. Alles voor hem doen. Tien jaar later kwam bij haar het verdriet: 'Waar ben ik eigenlijk? Mag ik iets voor mezelf hebben? Iets voor mezelf vragen?'

Te mogen delen wat zij meegemaakt had die dag. Dat was eerst heel spannend voor haar. Maar ze merkte al gauw dat dit mocht van hem. Sterker nog: hij vond het geweldig.
Haar grote liefde begreep er niets van: hij kreeg de schuld van al dit verdriet. Ze vertelde hoe hij al haar aandacht claimde. En zij ten dienste moest staan van hem. Hoe moest hij het anders doen? Hij wist het niet.

In mijn werk met haar bleek hoeveel haar man leek op haar vader: de maniertjes, de levendigheid. Maar toch was er verschil: haar man vulde de leegtes met zijn aandacht, dat deed hij omdat hij dit fijn vond. Nooit had hij haar gevraagd om stil te zijn of ruimte voor hem te laten. Maar zij dacht wel dat dit moest. Ze had zichzelf weggecijferd en ze zichzelf ten dienste gesteld van hem. Ook al vroeg hij hier niet om. De ontwarring van deze verstrikking -mijn man is niet als mijn vader- gaf al direct rust bij haar.

En toen ging ze oefenen op haar man om aandacht voor zichzelf te vragen. Te mogen delen wat zij meegemaakt had die dag. Dat was eerst heel spannend voor haar. Maar ze merkte al gauw dat dit mocht van hem. Sterker nog: hij vond het geweldig. Zoveel vrouw naast zich had hij niet eerder ervaren.

Ons onderbewuste brein, dat een groot gedeelte van ons gedrag stuurt, verwart gemakkelijk verschillende symbolische situaties. Wat zijn mannen en hoe ga je er mee om? Als je klein bent is vader de eerste mannelijke figuur die je onderbewuste brein ervaart. Op een partner die later komt plakt ons brein dezelfde verwachtingen. Maar verwacht je mannelijke partner hetzelfde als je vader? Zo herhalen we soms de geschiedenis en doen we soms onszelf aan, waarvan we denken dat de ander het verwacht. Maar is het echt zo?


Deel dit artikel


Word lid om reacties op het forum te kunnen lezen

Wil je de reacties van anderen lezen?
Of wil je zelf reageren?
Log in met het formulier hieronder of
Word lid van de besloten omgeving van Geniet.je.

Dat kan eenvoudig en snel met het formulier hieronder.

Word snel en anoniem lid via Social Login

Snel: want met twee klikken kun je verder: klik op de button hiernaast, klik op 'ok' in GooglePlus of Facebook en ... je bent ingelogd.
Anoniem: want er wordt niets gepost op GooglePlus of Facebook en hier op Geniet.je blijft je profiel voor anderen verborgen.
Ben je al lid? Klik dan ook op de button en je wordt via GooglePlus of via Facebook opnieuw ingelogd.

Om snel en anoniem lid te worden: klik hier voor GooglePlue. en klik hier voor Facebook.





Word lid met je eigen e-mailadres

Zo wordt je lid: Vul hiernaast je e-mailadres in en kies een wachtwoord. Druk op "Wordt lid". Je ontvangt daarna een e-mail met een bevestigingslink. Als je op die link klikt wordt je lidmaatschap geactiveerd.
Ben je al lid? Vul dan hiernaast nogmaals je e-mailadres en wachtwoord in. En klik op "Log in"